خبرنگاران در خط مقدم اطلاع‌رسانی، غالباً خود را در موقعیت‌های حساسی مانند محل وقوع حادثه می‌یابند. در چنین شرایطی، حفظ امنیت، دسترسی به اطلاعات و ارائه گزارشی دقیق و بی‌طرفانه، از جمله چالش‌هایی است که خبرنگاران باید با آن ها دست و پنجه نرم کنند. در این مقاله، به بررسی راهکارهایی برای گزارش‌نویسی از محل حادثه، به گونه‌ای که کمترین چالش را برای خبرنگاران به همراه داشته باشد، می‌پردازیم.
اولین و مهم‌ترین قدم، احترام به قوانین و مقررات است. حتی اگر به عنوان یک خبرنگار احساس می‌کنید که حق دسترسی به محل حادثه را دارید، همواره باید از دستورات مسئولین حاضر در محل، از جمله پولیس، اطاعت کنید. بحث و جدل یا تلاش برای عبور از موانع، نه تنها سودی ندارد، بلکه می‌تواند شما را با دردسرهای قانونی مواجه کند.
در هر حادثه‌ای، مسئولانی برای مدیریت و اطلاع‌رسانی در محل حضور دارند. برقراری ارتباط با این افراد، مانند پولیس، سخنگوی حکومتی یا مسئولان مربوطه در محل حادثه، می‌تواند به شما در دسترسی به اطلاعات موثق و مجوزهای لازم برای حضور در محل کمک کند.
هنگام ورود به محل حادثه، حتماً خود را به عنوان خبرنگار و رسانه متبوع‌تان معرفی کنید. ارائه کارت خبرنگاری یا نشان‌های معتبر رسانه‌ای، به مسئولین و افراد حاضر در محل کمک می‌کند تا شما را به رسمیت بشناسند و در صورت امکان، تسهیلاتی برای انجام کارتان فراهم کنند.
خبرنگاران در موقعیت‌های حساسی مانند محل حادثه، باید ضمن حفظ شأن و منزلت حرفه خود، با مصدومان، خانواده‌های آنها و سایر افراد حاضر در محل، نهایت احترام و همدلی را داشته باشند. از پرسیدن سوالات نامناسب یا سخنی که می‌تواند باعث آزار و اذیت افراد شود، خودداری کنید.
در محل حادثه، شایعات و اخبار نادرست به سرعت منتشر می‌شوند. به عنوان یک خبرنگار، وظیفه شماست که فقط از منابع موثق و معتبر مانند مقامات رسمی، شاهدان عینی و کارشناسان حاضر در محل، اطلاعات جمع‌آوری کنید.
علاوه بر جمع‌آوری اطلاعات از طریق مصاحبه، مشاهدات خود را نیز به طور دقیق ثبت کنید. عکس‌برداری و فیلم‌برداری (در صورت مجاز بودن) از محل حادثه و مصاحبه با افراد حاضر، می‌تواند به غنی‌تر شدن گزارش شما کمک کند.
در برخی از حوادث، مانند آتش‌سوزی یا ریزش سقف منزل، حضور در محل حادثه می‌تواند خطرات جانی به همراه داشته باشد. همواره به نکات ایمنی توجه کنید و از ورود به مناطق خطرناک خودداری نمایید.
پس از جمع‌آوری اطلاعات و مشاهدات، گزارش دقیق، بی‌طرفانه و عاری از هرگونه پیش‌داوری یا جهت‌گیری شخصی بنویسید. گزارش شما باید حاوی اطلاعات موثق، نقل قول‌های دقیق و توصیفات عینی از وقوع حادثه باشد.
در هنگام تهیه گزارش، به حریم خصوصی افراد، به خصوص مصدومان و خانواده‌های آنها، احترام بگذارید. از انتشار نام یا نشان دادن تصاویر آنها بدون رضایت خودداری کنید.
در صورت امکان، پیگیری‌های لازم را برای اطلاع از سرنوشت حادثه، وضعیت مصدومان و اقدامات انجام شده توسط مسئولان انجام دهید و در صورت لزوم، گزارش‌های تکمیلی تهیه کنید.
به یاد داشته باشید که خبرنگاران در جوامع دموکراتیک، نقشی اساسی در اطلاع‌رسانی دقیق و شفاف به مردم ایفا می‌کنند. با رعایت اصول اخلاقی و حرفه‌ای، خبرنگاران می‌توانند در شرایط چالش‌برانگیزی مانند شرایط جنگی اطلاعات دقیق را به مردم برسانند.
ابوذر صارم سرپلی
