در عصر اطلاعات، رسانه‌ها به عنوان ابزار قدرتمندی برای شکل‌دهی افکار عمومی و ترویج فرهنگ‌ها و ارزش‌ها ایفای نقش می‌کنند. اسلام نیز به عنوان یکی از ادیان بزرگ جهان، همواره با تحولات اجتماعی و فرهنگی در تعامل بوده است. این مقاله به بررسی رابطه پیچیده و چند وجهی اسلام و رسانه، فرصت‌ها و چالش‌های موجود در این حوزه، و همچنین نقش رسانه‌ها در ترویج مفاهیم صحیح و اصیل اسلامی می‌پردازد.
تاریخ ارتباط اسلام و رسانه به قدمت خود اسلام بازمی‌گردد. از خطبه‌های پیامبر اکرم (ص) در مسجد و بازار گرفته تا استفاده از نامه‌نگاری برای گسترش دعوت اسلامی، همواره ابزارهای ارتباطی مؤثری برای ترویج دین اسلام به کار رفته است. با ظهور چاپ و اختراع دستگاه چاپ، امکان انتشار گسترده متون اسلامی فراهم شد و در عصر حاضر نیز با گسترش رسانه‌های الکترونیکی، این ارتباط به اوج خود رسیده است.
رسانه‌ها به عنوان تریبونی برای بیان دیدگاه‌های اسلامی: رسانه‌ها فرصتی بی‌نظیر برای علما، اندیشمندان و فعالان دینی فراهم می‌کنند تا دیدگاه‌های خود را درباره مسائل مختلف اسلامی به صورت گسترده و عمیق بیان کنند.
رسانه‌ها می‌توانند با ارائه محتواهای غنی و جذاب، به ترویج مفاهیم صحیح اسلامی و مبارزه با افراط‌گرایی و تعصب کمک کنند.
رسانه‌ها می‌توانند نقش مهمی در ایجاد گفت‌وگو و تعامل میان مذاهب مختلف اسلامی ایفا کنند و به تقویت وحدت و همبستگی میان مسلمانان کمک کنند.
رسانه‌ها می‌توانند با ارائه تصویری صحیح و واقع‌بینانه از اسلام، به مبارزه با اسلام‌هراسی و تعصبات موجود علیه مسلمانان کمک کنند.
چالش‌های موجود در رابطه اسلام و رسانه
سوءاستفاده از رسانه‌ها برای ترویج افراط‌گرایی: برخی گروه‌های افراطی از رسانه‌ها برای ترویج خشونت و نفرت استفاده می‌کنند و چهره اسلام را مخدوش می‌سازند.
رسانه‌های غربی اغلب تصویر کلیشه‌ای و منفی از اسلام و مسلمانان ارائه می‌دهند که به اسلام‌هراسی دامن می‌زند.
کمبود محتواهای اسلامی باکیفیت: در بسیاری از موارد، محتواهای اسلامی موجود در رسانه‌ها از کیفیت لازم برخوردار نیست و جذابیت کافی برای مخاطبان جوان را ندارد.
با توجه به تحولات سریع فناوری و گسترش شبکه‌های اجتماعی، نقش رسانه‌ها در آینده اسلام بسیار مهم‌تر خواهد شد. برای استفاده مؤثر از این فرصت‌ها، مسلمانان باید به تولید محتواهای اسلامی باکیفیت و جذاب بپردازند و از ابزارهای نوین ارتباطی برای ترویج مفاهیم صحیح اسلامی بهره ببرند. همچنین، باید با همکاری یکدیگر به مبارزه با افراط‌گرایی و اسلام‌هراسی پرداخت و چهره واقعی و رحمانی اسلام را به جهانیان معرفی کنند.
رابطه اسلام و رسانه، رابطه‌ای پیچیده و چند وجهی است که فرصت‌ها و چالش‌های بسیاری را پیش روی مسلمانان قرار داده است. با استفاده هوشمندانه از رسانه‌ها، می‌توان به ترویج مفاهیم صحیح اسلامی، تقویت وحدت و همبستگی میان مسلمانان، و مبارزه با افراط‌گرایی و اسلام‌هراسی کمک کرد.
ابوذر صارم سرپلی
