پس از سقوط دولت جمهوری اسلامی افغانستان و تسلط امارت بر کشور، بسیاری از تحلیل‌گران غربی و رسانه‌های بین‌المللی بر افزایش تهدید داعش در افغانستان تأکید داشته‌اند. این رسانه‌ها ادعا می‌کنند که امارت توان مقابله مؤثر با این گروه را ندارند و داعش در حال گسترش نفوذ خود در افغانستان است. اما آیا این ادعاها واقعاً درست است یا اینکه بیشتر به تبلیغات و بزرگ‌نمایی رسانه‌ای وابسته‌اند؟
بر اساس گزارش‌های محلی و بیانیه‌های رسمی مقامات حکومت افغانستان، داعش در افغانستان هرچند ممکن است حملات تروریستی پراکنده‌ای انجام دهد، اما هیچ کنترل قابل توجهی بر اراضی کشور ندارد و نمی‌تواند به عنوان یک نیروی مقاومت یا شورشی سازمان‌دهی شده، مطرح شود.
داعش، که پس از سال ۲۰۱۵ به عنوان یک نیروی تروریستی در افغانستان ظهور کرد، همواره تلاش کرده تا جای پای خود را در مناطق مختلف کشور مستحکم کند. اما این گروه به دلیل نداشتن پایگاه‌های اجتماعی و اختلافات ایدئولوژیک با مردم و سایر گروه‌های اسلامی، نتوانسته است تأثیر عمیقی بر جامعه افغانستان بگذارد.
حکومت، به عنوان حاکمان فعلی افغانستان، همواره تأکید کرده‌اند که کنترل کامل بر کشور دارند و هیچ گروه مخالف مسلحی نمی‌تواند به راحتی در داخل کشور فعالیت کند. در این راستا، سخنگوی حکومت، ذبیح‌الله مجاهد، در یک بیانیه رسمی تأکید کرده است که:
“نگرانی کشورها و نهادهای غربی در مورد موجودیت گستردهٔ داعش در افغانستان و تبدیل‌شدن آن به یک تهدید، بی‌اساس و پروپاگند آمیز می‌باشد. نیروهای امنیتی ا.ا.ا در مقابل پدیدهٔ داعش در افغانستان مبارزهٔ جدی کردند و به آنان ضربهٔ شدیدی وارد نمودند. همچنان تمام جغرافیای افغانستان تحت تسلط کامل ا.ا.ا است و هیچ گروه خودسر خارجی و داخلی اجازهٔ فعالیت ندارد.”
حکومت با استفاده از تجربه طولانی‌مدت جنگی و آشنایی کامل با جغرافیای افغانستان، توانسته‌اند از نفوذ داعش در مناطق مختلف جلوگیری کنند و هر گونه حضور این گروه را به شدت سرکوب کنند. در عین حال، ا.ا.ا سعی دارند با ارائه خدمات اجتماعی و تقویت ساختارهای حکومتی، حمایت مردم را به خود جلب کنند و از هرگونه نفوذ خارجی و گروه‌های تروریستی جلوگیری کنند.
بسیاری از رسانه‌های غربی و نهادهای بین‌المللی با بزرگ‌نمایی تهدید داعش در افغانستان، به دنبال تضعیف حکومت افغانستان و ایجاد شکاف در داخل کشور هستند. این رسانه‌ها با استفاده از تبلیغات منفی و ارائه اطلاعات ناقص، سعی دارند تصویر نادرستی از وضعیت امنیتی افغانستان ارائه دهند و از این طریق، به اهداف سیاسی خود برسند.
این تبلیغات به نوعی تلاش برای نشان دادن امارت به عنوان یک حکومت ضعیف و ناتوان در مقابله با تهدیدات داخلی است، در حالی که واقعیت‌های میدانی و گزارش‌های مردمی خلاف این ادعاها را ثابت می‌کند.
بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که داعش در افغانستان هیچگونه سنگر مشخصی ندارد و تهدیدات این گروه بیشتر محدود به حملات پراکنده و تروریستی است. حکومت افغانستان توانسته است با کنترل مؤثر و اقدامات قاطع، هرگونه نفوذ این گروه را به شدت کاهش دهد. تبلیغات رسانه‌های غربی در مورد تهدیدات داعش بیشتر به اهداف سیاسی وابسته است و واقعیت‌های میدانی نشان می‌دهد که ا.ا.ا کنترل کامل بر اوضاع دارند.
برای افغانستان، مهم‌ترین چالش پیش‌رو نه گروه داعش، بلکه نیاز به تقویت ساختارهای دولتی، حفظ وحدت ملی و مقابله با فشارهای خارجی است.
محمد شریف رحیمی
خبرگزاری توانا
