حضور مهاجران افغانستانی در ایران، به ویژه پس از جنگ تحمیلی ایران و عراق، به پدیده‌ای پیچیده و چند وجهی تبدیل شده است. این مهاجرت‌ها دلایل متعددی از جمله جنگ داخلی در افغانستان، فقر و بیکاری، و جستجوی امنیت و فرصت‌های بهتر را در برمی‌گیرند. در سال‌های اخیر، این موضوع به یکی از چالش‌های مهم اجتماعی و سیاسی در ایران تبدیل شده و واکنش‌های متفاوتی را در میان دولت، مردم و نهادهای بین‌المللی برانگیخته است.
مهاجرت افغان‌ها به ایران سابقه‌ای طولانی دارد و به دوران پهلوی بازمی‌گردد. با این حال، موج اصلی مهاجرت‌ها پس از انقلاب اسلامی ایران و به ویژه در دوران جنگ تحمیلی شدت گرفت. بسیاری از افغان‌ها برای شرکت در جنگ علیه عراق به ایران آمدند و پس از پایان جنگ، بسیاری از آن‌ها در ایران ماندگار شدند. در دهه‌های اخیر، جنگ‌های داخلی افغانستان و ناامنی‌های موجود در این کشور، موج جدیدی از مهاجرت‌ها را به سوی ایران روانه کرده است.
مهاجران افغانستانی در ایران با مشکلات متعددی از جمله بیکاری، تبعیض، عدم دسترسی به خدمات بهداشتی و آموزشی، و محدودیت‌های قانونی روبه‌رو هستند. این مشکلات، علاوه بر تأثیر منفی بر زندگی مهاجران، به تنش‌های اجتماعی در برخی مناطق ایران دامن زده است. از سوی دیگر، برخی از مهاجران افغانستانی در مشاغلی که ایرانی‌ها تمایلی به انجام آن‌ها ندارند، مشغول به کار شده‌اند و به اقتصاد ایران کمک کرده‌اند.
دولت ایران در طول سال‌های گذشته سیاست‌های متفاوتی در قبال مهاجران افغانستانی اتخاذ کرده است. از یک سو، ایران به عنوان کشوری که خود میزبان میلیون‌ها پناهنده بوده است، به نقش تاریخی خود در حمایت از پناهندگان افتخار می‌کند. از سوی دیگر، فشارهای اقتصادی و اجتماعی داخلی، دولت را بر آن داشته است تا تدابیر سخت‌گیرانه‌تری در قبال مهاجران اتخاذ کند.
در میان مردم ایران نیز دیدگاه‌ها نسبت به مهاجران افغانستانی متفاوت است. برخی از مردم با مهاجران افغانستانی همدلی می‌کنند و آن‌ها را مهمانانی می‌دانند که به دلیل شرایط ناگوار کشورشان مجبور به ترک خانه و کاشانه خود شده‌اند. برخی دیگر، حضور مهاجران را تهدیدی برای فرصت‌های شغلی و منابع محدود کشور می‌دانند و خواستار اخراج آن‌ها هستند.
اخیراً، ممنوعیت فروش نان به اتباع افغانستانی در برخی مناطق ایران، موجی از انتقادات را در پی داشته است. سید رسول موسوی، دستیار وزارت خارجه ایران، با انتقاد از این اقدام، بر خلاف بودن آن با فرهنگ و ارزش‌های ایرانی تأکید کرده است. وی با اشاره به حدیثی از پیامبر اسلام، بر لزوم مهمان‌نوازی نسبت به همه افراد تأکید کرده است.
مسئله مهاجران افغانستانی در ایران، یک چالش پیچیده و چند وجهی است که نیازمند رویکردی جامع و مبتنی بر همدلی و همکاری بین‌المللی است. دولت ایران باید با اتخاذ سیاست‌های انسانی و مبتنی بر حقوق بشر، به بهبود وضعیت زندگی مهاجران افغانستانی در ایران کمک کند. از سوی دیگر، جامعه بین‌المللی نیز باید با حمایت از دولت ایران و ارائه کمک‌های مالی و فنی، به حل این بحران کمک کند.
#مشهوده سروری
#خبرگزاری توانا
