رسانهها در افغانستان طی دهههای گذشته در زمینههای سیاسی، خبری، اجتماعی، فرهنگی، هنری و آموزشی بهطور گستردهای فعالیت کردهاند و توانستهاند دستاوردهای چشمگیری را به ارمغان آورند. این رسانهها نهتنها به ارتقاء آگاهی عمومی کمک کردهاند، بلکه به عنوان ابزاری برای تحقق آزادی بیان و تقویت جامعه مدنی نیز عمل کردهاند. با وجود چالشهای فراوان، این نهادها به رشد و توسعه فکری در کشور ادامه میدهند و نقشی کلیدی در شکلگیری آینده افغانستان ایفا میکنند.
بر اساس آمارها، در آخرین روزهای حکومت پیشین، تعداد رسانههای فعال در افغانستان به بیش از یک هزار رسانه تصویری، صوتی و چاپی میرسید. این تنوع و غنای رسانهای، نشانهای از پیشرفت و شکوفایی عرصه رسانهها در آن زمان بود. اما اکنون، وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت ، اعلام کرده که تنها ۳۷۰ رسانه فعال تحت ثبت این وزارتخانه وجود دارد. این به معنای کاهش چشمگیر فعالیتها و تنوع رسانهای است، چرا که بیش از ۸۰۰ رسانه دیگر در طی سه سال حاکمیت کنونی، یا از فعالیت بازماندهاند یا به ناچار فعالیتهای خود را در خارج از کشور ادامه دادهاند. این وضعیت، زنگ خطری برای آزادی بیان و حق دسترسی به اطلاعات در افغانستان به شمار میآید و نگرانیهایی را در مورد آینده رسانهها و تنوع آواها در کشور ایجاد کرده است.
خبرنگاران و رسانهها در افغانستان به شدت با محدودیتهای گستردهای مواجه هستند و از دسترسی مناسب به اطلاعات محروماند. آنها اعلام کردهاند که پس از حاکمیت دوباره حکومت امارت، شرایط بهطرز قابل توجهی تغییر کرده و دسترسی به اطلاعات به شدت محدود شده است. در این فضا، حکومت سرپرست با اعمال فشار بر خبرنگاران و رسانهها، بسیاری از برنامهها و اخبار روز را سانسور میکند و بهاینترتیب، آزادی بیان و حق مردم به آگاهی را نقض میکند. این محدودیتها نهتنها بر کیفیت اخبار تأثیر منفی گذاشته، بلکه چالشهای جدی برای حرفهای بودن خبرنگاران و ایجاد یک محیط اطلاعرسانی سالم در کشور به وجود آورده است.
مشهوده سروری
خبرگزاری توانا