بیانیه وزارت امور خارجه امارت اسلامی افغانستان بیانگر امیدواری برای آغاز فصل جدیدی از روابط میان کابل و دولت آینده امریکا است. عبدالقهار بلخی، سخنگوی وزارت امور خارجه، در این بیانیه اشاره کرده است که در پرتو سیاست خارجی متوازن و مبتنی بر تعامل متقابل، دو کشور باید گامهای واقعبینانهای برای تحقق اهداف خود بردارند و روابط میان کابل و واشنگتن را در مسیر جدیدی پیش ببرند.
در این بیانیه، به توافق دوحه نیز اشاره شده است؛ توافقی که در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ به امضاء رسید و بهطور عمده منجر به پایان اشغال ۲۰ ساله افغانستان شد. این موضوع از دیدگاه بسیاری از تحلیلگران، یک نقطه عطف در روابط افغانستان و امریکا بهشمار میآید. دونالد ترامپ، با خروج نیروهای امریکایی از افغانستان و امضای توافق دوحه، درواقع بار مسئولیت پایان جنگ طولانی در این کشور را بر دوش دولت افغانستان و طالبان گذاشت، اما همزمان راه را برای تغییرات بزرگتر در سیاستهای امریکا و منطقه هموار کرد.
در تحلیل نظرات ترامپ در قبال افغانستان پس از پیروزی در انتخابات و یا در دوران ریاستجمهوریاش، میتوان به چند نکته اشاره کرد. ترامپ همیشه از خواستههایش برای خروج نیروهای امریکایی از افغانستان صحبت کرده بود، به این امید که هزینههای جنگ در این کشور به اقتصاد امریکا فشار میآورد. او به وضوح معتقد بود که افغانستان نباید برای امریکا هزینهبر باشد و تمرکز بیشتر باید بر روی مسائل داخلی امریکا و چالشهای جهانی دیگر مانند چین و روسیه معطوف شود.
اما پرسشهای بیپاسخ زیادی نیز باقی میماند. آیا خروج نیروهای امریکایی و توافق دوحه توانست به ثبات و صلح پایدار در افغانستان منجر شود؟ یا اینکه این توافق، زمینه را برای تداوم بحران و تنشهای بیشتر در منطقه فراهم کرده است؟
نظریه من در این خصوص این است که سیاستهای ترامپ به نوعی پیچیدگیهای زیادی در روابط بینالمللی افغانستان ایجاد کرده است. او با تصمیمات یکجانبه خود، بهویژه در موضوع افغانستان، بهطور عمده بر محدودیتهای اقتصادی و سیاسی در کشورهایی مانند افغانستان تاکید داشت و هرچند از نظر راهبردی بهنظر میرسید که خروج نیروهای امریکایی ممکن است به نفع امریکا باشد، اما این اقدام نتایج ناخواستهای نیز به همراه داشت. همانطور که دیدیم، وضعیت افغانستان پس از خروج امریکا به سرعت تغییر کرد و مشکلات مختلف امنیتی و انسانی را به دنبال داشت.
امید است که در آینده، چه در دوره دولت کنونی امریکا و چه در آینده، روابط افغانستان و امریکا با در نظر گرفتن واقعیتهای جدید و نیاز به همکاریهای بیشتر در زمینههای مختلف، به سوی تعامل مثبت و سازنده حرکت کند.
خبرگزاری توانا
سرپلی