پیشنهاد اخیر ایالات متحده برای برقراری آتش‌بس میان حزب‌الله و اسرائیل، که به لبنان ارائه شده، در حالی مطرح شده که بسیاری از تحلیلگران و ناظران وضعیت فعلی، در آن ابعاد پنهانی می‌بینند که تاکنون نادیده گرفته شده است. پیشنهاد ۱۳ ماده‌ای آمریکا، که به‌طور مستقیم به دولت لبنان ارائه شده، به‌طور معناداری هیچ اشاره‌ای به حزب‌الله نکرده است. این نکته اولین سوال مهم را مطرح می‌کند: حزب‌الله که در واقع بازیگر اصلی در این نبردها بوده، در این پیشنهاد کجا قرار دارد؟
در طول ماه‌های اخیر، تمامی حملات به اسرائیل از سوی حزب‌الله انجام شده است. بنابراین، حذف نام این گروه از پیشنهاد آتش‌بس، در کنار سکوت اسرائیل در مورد آن، سوالات جدی را ایجاد می‌کند. اگر حزب‌الله به‌عنوان یک نیروی اصلی در این درگیری‌ها حذف شده است، آیا این به معنای نادیده گرفتن نقش آن در مذاکرات آتش‌بس است؟ و آیا این امر به اسرائیل این امکان را می‌دهد که بدون هیچ تعهدی به آینده حزب‌الله، برای خودش آتش‌بس را به‌عنوان یک پیروزی در نظر بگیرد؟
دومین نکته‌ای که باید به آن توجه کرد، این است که در پیشنهاد ۱۳ ماده‌ای آمریکا هیچ اشاره‌ای به سرنوشت جنگ فلسطین و غزه نشده است. در حالی که جنگ لبنان با اسرائیل به‌طور مستقیم به دفاع از غزه و فلسطین مربوط است، و جنگ ایران با اسرائیل نیز به همین موضوع مرتبط است، آیا ممکن است این آتش‌بس که از آن صحبت می‌شود، هیچ‌گونه اشاره‌ای به آینده فلسطین نداشته باشد؟ آیا این به معنای معامله‌ای است که در آن تنها منافع لبنان و اسرائیل در نظر گرفته می‌شود و مردم فلسطین همچنان باید تحت فشار و محاصره باقی بمانند؟
از دیدگاه بسیاری از تحلیلگران، این عدم اشاره به فلسطین می‌تواند به‌عنوان یک سیگنال نگران‌کننده تلقی شود. آیا قرار است که در این آتش‌بس، همان‌طور که در پیشنهادهای قبلی هم مطرح شده بود، وضعیت فلسطین از دستور کار خارج شود؟ اگر چنین باشد، این آتش‌بس به هیچ‌وجه نمی‌تواند مورد تایید کشورهای حامی مقاومت باشد، از جمله ایران و حزب‌الله.
اما شاید مهم‌ترین نکته در تحلیل این پیشنهاد، این باشد که در واقع، آتش‌بس به نفع اسرائیل است. طی ماه‌های اخیر، اسرائیل با تهدید جدی از سوی حملات حزب‌الله روبرو شده است. نقاط مختلف اسرائیل هدف حملات قرار گرفته و زندگی روزمره مردم اسرائیل تحت فشار قرار گرفته است. به‌طور خاص، سیستم‌های امنیتی اسرائیل مجبور به هشدارهای مکرر شده‌اند و کارخانه‌ها و زیرساخت‌های اقتصادی در داخل اسرائیل به شدت آسیب دیده‌اند. در نتیجه، هرگونه آتش‌بس برای اسرائیل می‌تواند به‌عنوان فرصتی برای بازسازی و ترمیم وضعیت خود دیده شود.
در همین راستا، باید توجه داشت که اسرائیل هرگز شکست خود را در برابر حزب‌الله به‌طور علنی اعلام نمی‌کند، اما حقیقت این است که اسرائیل در برابر نیروهای مقاومت لبنان شکست خورده است. اما با این حال، برای اسرائیل، دستیابی به آتش‌بس می‌تواند به معنای فرصت دوباره‌ای برای بازیابی قدرت و موقعیت خود در منطقه باشد.
در نهایت، آیا لبنان این پیشنهاد را می‌پذیرد؟ لبنان ممکن است به دلایل مختلف این پیشنهاد را قبول نکند، مگر اینکه شرایط خود را در آن گنجانده و سرنوشت فلسطین را نیز روشن کند. لبنان، به‌عنوان کشوری که به‌شدت تحت فشار حملات خود قرار داده اسرائیل را، باید تصمیم بگیرد که آیا حاضر است شرایط این آتش‌بس را بپذیرد یا اینکه خواسته‌های خود را در آن وارد کند.
اگر لبنان شرایط خود را در این توافقنامه بگنجاند، ممکن است حزب‌الله و کشورهای حامی آن مانند ایران، این آتش‌بس را به‌عنوان یک توافق بی‌ارزش و فاقد هرگونه پشتوانه معنوی برای فلسطین قلمداد کنند. در غیر این صورت، این آتش‌بس به هیچ‌وجه به‌عنوان یک پیروزی برای مقاومت نخواهد بود و احتمالاً به تقویت موقعیت اسرائیل و در نهایت فشار بیشتر بر مردم فلسطین و لبنان منجر خواهد شد.
در نهایت، آتش‌بس پیشنهادی که از سوی آمریکا به لبنان داده شده، نمی‌تواند بدون در نظر گرفتن وضعیت فلسطین و نقش کلیدی حزب‌الله در این نبردها، مفهومی جهانی پیدا کند. این پیشنهاد بیشتر شبیه به یک تلاش برای پنهان کردن شکست اسرائیل و ایجاد آرامش موقتی برای این کشور است، در حالی که مردم فلسطین همچنان در وضعیت بحرانی قرار دارند.
خبرگزاری توانا
ابوذر سرپلی
