ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، در واکنش به کاهش احتمالی کمک های ایالات متحده، خواستار ایجاد ارتش مشترک اروپایی شد. وی به تاریخ 15 فبروری گفت: “بیایید صادق باشیم. اکنون نمی توانیم این احتمال را که ایالات متحده در مورد موضوعی که اروپا را تهدید می کند به اروپا (نه )بگوید را رد کنیم. بسیاری از رهبران از این ایده حمایت می کنند که اروپا باید ارتش خود را داشته باشد – یک ارتش اروپایی.” امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه مدت هاست که از اتحادیه اروپا برای کاهش اتکای خود به ایالات متحده حمایت می کند، اما این ایده به سرعت توسط کاجا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا رد میشود.
قبل از اینکه به مسله دفاع اروپا در برابرخطرات احتمالی مشترک صحبت کنیم باید درنظر داشت که انگیزه اصلی شکل گیری ناتو این بود که کشور های اروپایی بتواننددر برابر تجاوز احتمالی اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی، در امان بماند.
ناتو (سازمان پیمان آتلانتیک شمالی) در سال 1949 برای جلوگیری از تصرف اروپا توسط اتحاد جماهیر شوروی سابق تشکیل شد. ایالات متحده ضروری می دانست که اروپا از نظر اقتصادی و نظامی قوی در جلوگیری از این امر نقش مهمی ایفا کند. ایالات متحده کمک های گسترده ای به کشورهای اروپایی کرد تا بتوانند اقتصاد خود را پس از جنگ جهانی دوم بازسازی کنند. ناتو اکنون در مجموع 32 عضو دارد که برخی از کشورهای اروپای شرقی را نیز شامل می شود. کشورهای عضو ناتو توافق کرده اند که در صورت حمله به یکی از اعضا، سایر اعضا به دفاع از آن بپردازند.
اکنون که اظهار نظر های دونالد ترمپ احتمال جدایی امریکا از اتحادیه اروپا را در بسا از مسایل مهم منطقوی و جهانی به میان اورده وقطع حمایت ایالات متحده از اوکراین در برابر روسیه را نیزقابل پیش بینی کرده است، این پرسش قبال دقت است که ایا اروپا میتواند بدون حمایت ایالات متحده امریکا از خود واوکراین در برابر روسیه دفاع نماید؟
بیشتر کار شناسان در پاسخ به این پرس،روی ابعاد دفاعی وامکانات جنگی وهزینه های کشور های عضو اتحادیه اروپا،ترکیزکرده اند.اما این نکته از نظرها دورمانده است که اتحادیه اروپا به جزازراه های نظامی،راه دیگری هم برای مصوون ماندن در برابرخطرات احتمالی روسیه دارد یا خیر.
کشور های عضو اتحادیه اروپا که شامل 27 کشور جهان میشود،درکنار انکه یک قدرت بزرگ سیاسی،نظامی و اقتصادی محسوب میشوند،سابقه درخشانی در عرصه دپلوماسی در جهان نیز دارند.
کشور هایی مانند آلمان وفرانسه،اعضای شورای امنیت سازمانملل متحد اند ودر بسا ازتصمیم گیریهای مهم در سطح جهان،نقش تعیین کننده دارند.
این کشور ها با درنظرداشت اقتصاد نیرومند،دپلوماسی برتروموقعیت شناخته شده در جهان ،میتوانند،درهای گفتگوودپلوماسی را باکشورهایی مانند روسیه،چین،هند وایران بازنمایند.
اتحادیه اروپا هم اکنون بزرگترین مصرف کننده نفت وگاز روسیه استکه از طریق نارت ستربم1 ونارت ستریم 2به ظرفیت بیش از 110ملیون مترمکعب گاز،به آلمان وصل میشود.
روسیه منابع سرشار نفت وگاز طبیعی و….دارد که انتقال ان به آسیای جنوبی خیلی هادشواراست وتنها از راه اروپا میتواند به مصرف برسد.
اتحادیه اروپا میتواند کشور بریتانیا رانیز باخود هم اهنگ کرده ودرجهت دفاع از اروپا،دربعد دپلوماتیک و سیاسی فعال کند.
تاجاییکه به مسله اوکراین مربوط است،شرط اساسی روسیه اینست که اوکراین به ناتو نه پیونددواکنون این کار(پیوستن اوکراین به ناتو) ناممکن شده است .بناا اتحادیه اروپا میتواند به سادگی میان مسکو و کیف طوری صلح کند که هم خواست های مسکو وهم تمامیت ارضی اوکراین حفظ گردد.
نکته دیگر اینکه اکنون روسیه از قدرتی که اتحاد جماهیر شوروی سابق برخوردار بود،نیست بلکه به کشوری به مراتب ضعیفتر وکوجکتر از اتحاد جماهیر شوروی تبدیل شده است.
روسیه سه سال است که در اوکراین درگیر است ونتوانسته که ارتش اوکراین را شکست دهد.
اختلافات داخلی درروسیه نیز روز تاروز بالا میگیرد.متحدین نظامی اسبق اتحاد جماهیر شوروی،دیگر وجود ندارند واقتصاد روسیه امروزی نیز با اقتصاد اتحاد شوروی سابق قابل مقایسه نیست.لذا مسکو نیز به سادگی درهای گفتگو وتعامل با اتحادیه اروپا را باز میکند.از سوی دییگرمتحدان سیاسی روسیه مانند ایران وچین نیز در پی جدایی اروپا ا زامریکا و فروپاشی پیمان نظامی ناتواند.انها از دپلوماسی با اروپا و حل مشکلات از راه های مسالمت آمیز حمایت میکنند که بدین ترتیب،روسیه را به تعامل با اروپا ترغیب خواهند کرد.
