غلام علی صارم
شنبه 11حوت 1403 اول ماه مبارک رمضان 1446
خدا را سپاس گذاریم که بازهم این موقع بما داده شد تا رمضان و فیوضات آن را به استقبال نشسته و در مورد این ماه پربرکت و روحانی، بگوییم و بنویسیم تا باشد که از فیوضات این ماه خجسته و مبارک بهره مند گردیم. ماه رمضان، ماه نزول قرآن، ماه رحمت، مغفرت و نجات از آتش جهنم است. این ماه، فرصتی است برای بازگشت به سوی خداوند «ج»، تزکیه نفس، تقویت ایمان و ایجاد تغییرات مثبت در زندگی. در این نوشته، سعی خواهم کرد تا جنبه‌های مختلف این ماه عزیز را بصورت خیلی کوتاه بررسی کنم و به اهمیت و برکات آن بپردازم.
ماه رمضان در قرآن کریم به عنوان ماهی که قرآن در آن نازل شده است، معرفی شده است. خداوند متعال در سوره بقره، آیه ۱۸۵ می‌فرماید:
«شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَىٰ وَالْفُرْقَانِ»
(ماه رمضان [همان ماه] است که در آن، قرآن فرو فرستاده شده است، [کتابی] که مردم را راهبر، و [متضمّن] دلایل آشکار هدایت، و [میزان] تشخیص حق از باطل است.)
این آیه نشان‌دهنده اهمیت ویژه این ماه است، چرا که قرآن، کتاب هدایت بشر، در این ماه نازل شده است. همچنین، احادیث متعددی از پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) درباره فضیلت ماه رمضان نقل شده است. پیامبر (ص) فرموده‌اند:
«إِذَا دَخَلَ رَمَضَانُ فُتِّحَتْ أَبْوَابُ الْجَنَّةِ وَغُلِّقَتْ أَبْوَابُ النَّارِ وَصُفِّدَتِ الشَّيَاطِينُ»
(هنگامی که ماه رمضان فرا می‌رسد، درهای بهشت گشوده می‌شوند، درهای جهنم بسته می‌شوند و شیاطین به زنجیر کشیده می‌شوند.) (صحیح بخاری 3277)
این حدیث نشان‌دهنده این است که ماه رمضان فرصتی استثنایی برای بندگان است تا با دوری از گناهان و انجام اعمال صالح، به رحمت الهی نزدیکتر شوند. امیدواریم که خداوند متعال«ج» همزمان با آمدن این ماه رحمت و بهار قرآن بما توقیق عمل به دستورات خود را نیز عنایت بفرماید.
روزه گرفتن در ماه رمضان، یکی از ارکان پنج‌گانه اسلام است و بر هر مسلمان بالغ و سالم واجب است که در این ماه روزه بگیرد. روزه تنها به معنای خودداری از خوردن و آشامیدن نیست، بلکه شامل پرهیز از گناهان، کنترل زبان، چشم، گوش و سایر اعضا نیز میشود. روزه، تمرینی برای تقویت اراده، صبر و مقاومت در برابر شهوات است.
هدف اصلی روزه، تقوا و پرهیزگاری است. روزه‌دار با خودداری از خواسته‌های طبیعی خود، به تقویت روحیه تقوا و کنترل نفس می‌پردازد. این تمرین روحی و معنوی، باعث میشود که فرد در سایر جنبه‌های زندگی نیز بتواند بهتر از گناهان دوری کند و به سوی اعمال نیک حرکت نماید.
ماه رمضان، ماه رحمت، مغفرت و برکت است. در این ماه، درهای رحمت الهی به روی بندگان گشوده میشود و فرصتی است برای طلب آمرزش و بخشش گناهان. پیامبر اکرم (ص) فرموده‌اند:
مَنْ صَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ
(هر کس ماه رمضان را با ایمان و امید به پاداش الهی روزه بگیرد، گناهان گذشته‌اش بخشیده میشود.)
(صحیح بخاری حدیث شماره 38)
این حدیث نشان‌دهنده این است که روزه‌داران می‌توانند با نیت خالص و ایمان به خداوند، به آمرزش گناهان خود امیدوار باشند. همچنین، در این ماه، دعاها و عبادات بیشتر مورد قبول قرار می‌گیرند و فرصتی است برای تقرب به خداوند«ج».
شب‌های قدر، از برجسته‌ترین شب‌های ماه رمضان هستند. در قرآن کریم، سوره قدر به توصیف این شب پرداخته است:
إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ * وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ * لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ.
(ما [قرآن] را در شب قدر نازل کردیم * و تو چه می‌دانی شب قدر چیست؟ * شب قدر بهتر از هزار ماه است).
شب قدر، شبی است که تقدیرات یک سال انسان‌ها تعیین میشود و فرصتی است برای دعا، استغفار و طلب خیرات از خداوند. مسلمانان در این شب‌ها به عبادت، تلاوت قرآن، دعا و نیایش می‌پردازند تا از برکات بی‌نهایت آن بهره‌مند شوند.
ماه رمضان تنها یک ماه فردی و شخصی نیست، بلکه جنبه اجتماعی نیز دارد. در این ماه، مسلمانان با یکدیگر همدردی می‌کنند و به نیازمندان و فقرا کمک می‌رسانند. افطاری دادن، صدقه و کمک به دیگران، از اعمالی است که در این ماه بسیار توصیه شده است. پیامبر اکرم (ص) فرموده‌اند:
مَنْ فَطَّرَ صَائِمًا كَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِهِ غَيْرَ أَنَّهُ لَا يَنْقُصُ مِنْ أَجْرِ الصَّائِمِ شَيْئًا
(هر کس روزه‌داری را افطاری دهد، همانند پاداش روزه‌دار را خواهد داشت، بدون اینکه از پاداش روزه‌دار چیزی کاسته شود.)
(سنن الترمذی، حدیث شماره 807)
این حدیث نشان‌دهنده اهمیت کمک به دیگران در ماه رمضان است. ماه رمضان، فرصتی است برای تقویت روحیه همدلی، بخشش و مشارکت در کارهای خیر.
اما در این جمله ای را با کمال تاسف به عرض میرسانم و آن اینکه همه ساله در ماه مبارک رمضان اکثر مواد ارتزاقی که بیشتر مورد استفاده روزه داران محترم قرار می گیرد بجای اینکه در فروشات آن تخفیف بیاید همه روز بروز گرانتر میشود که ما امیدواریم امسال با توجه به وضعیت خراب اقتصادی مردم تاجران محترم رعایت این امر را نموده و خود را درزمره کسانی قرار دهند که پیامبر عزیز اسلام در مورد افطاری دهندگان قرار دهند.
روزه گرفتن علاوه بر فواید معنوی، تأثیرات مثبتی بر سلامت جسمانی نیز دارد. تحقیقات علمی نشان داده‌اند که روزه می‌تواند به بهبود عملکرد سیستم گوارش، کاهش وزن، تنظیم قند خون و کاهش فشار خون کمک کند. همچنین، روزه باعث پاکسازی بدن از سموم و تقویت سیستم دفاعی بدن میشود.
از جنبه روحی نیز، روزه به کاهش استرس، افزایش آرامش و تقویت تمرکز کمک می‌کند. روزه داران با کنترل نفس و دوری از گناهان، به آرامش درونی دست می‌یابند و این آرامش، تأثیر مثبتی بر سلامت روح و روان آن‌ها دارد.
ماه رمضان، فرصتی است برای تزکیه نفس و پالایش روح. در این ماه، روزه‌داران با خودداری از خواسته‌های مادی، به تقویت روحیه تقوا و پرهیزگاری می‌پردازند. تزکیه نفس، به معنای پاکسازی روح از آلودگی‌ها و گناهان است و ماه رمضان، بهترین زمان برای این کار است.
به قول قرآنکریم : قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَكَّىٰ
(هر کس تزکیه کند، رستگار شده است.)
(سوره مبارکه الاعلی آیه 14)
تزکیه نفس، باعث میشود که فرد به درجات بالای معنوی دست یابد و به رضایت الهی نزدیکتر شود.
ماه رمضان، ماه نزول قرآن است و مسلمانان در این ماه، بیش از هر زمان دیگری به تلاوت و تدبر در قرآن می‌پردازند. تلاوت قرآن در ماه رمضان، ثواب بسیاری دارد و باعث تقویت رابطه فرد با کلام خداوند میشود. پیامبر اکرم (ص) فرموده‌اند:
«الصِّيَامُ وَالْقُرْآنُ يَشْفَعَانِ لِلْعَبْدِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ»
(روزه و قرآن در روز قیامت برای بنده شفاعت می‌کنند).
(سنن ابن ماجه، حدیث شماره 1735)
تلاوت قرآن در ماه رمضان، نه تنها باعث افزایش ثواب میشود، بلکه به فرد کمک می‌کند تا با مفاهیم و تعالیم قرآن بیشتر آشنا شود و از آن‌ها در زندگی خود بهره‌مند گردد.
ماه رمضان، فرصتی است برای ایجاد تغییرات مثبت در زندگی. روزه‌داران در این ماه، با کنترل نفس و تقویت اراده، می‌توانند عادات بد خود را ترک کنند و به سوی اعمال نیک حرکت نمایند. این ماه، فرصتی است برای برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری در زندگی و تلاش برای رسیدن به اهداف معنوی و مادی.
ماه رمضان، ماهی پربرکت و سرشار از رحمت الهی است. این ماه، فرصتی است برای بازگشت به سوی خداوند، تزکیه نفس، تقویت ایمان و ایجاد تغییرات مثبت در زندگی. روزه گرفتن، تلاوت قرآن، دعا و نیایش، کمک به دیگران و شرکت در برنامه‌های معنوی، از اعمالی هستند که در این ماه بسیار توصیه شده‌اند. امیدوارم که همه ما بتوانیم از برکات این ماه عزیز بهره‌مند شویم و به رضایت الهی دست یابیم.
با آرزوی قبولی طاعات و عبادات همه مسلمانان در این ماه پربرکت.
