تجارت را سیاسی ومملو از غرایض نکنید بلکه بگزارید تجارت باقی بماند.
این صدا صدای تجار ملی افغانستان و پاکستان است که محموله های تجاری آنها از سه هفته بدین سو در دوطرف دروازه طورخم در لاری ها گیر مانده و کیفیتش را روز تا روز از دست میدهد اما حکومت پاکستان دروازه طورخم را بصورت یکجانبه بسته و اجازه نمیدهدتا مال التجاره به کشور های افغانستان وپاکستان واز انجا به اسیای میانه و هند انتقل یابد.
هیئت های هردو جانب (افغانستان و پاکستان که شامل تجار وبزرگان قومی میشوند) دیروز دوشنبه نیزدر ولایت ننگرهار باهم جرگه تشکیل داده و گفتگو داشتند تا راهی برای باز کردن دروازه طورخم دریابند.
یکی از اعضای افغان جرگه که نخواست نامش فاش شود،به برخی از رسانه ها گفته است که«درخواست هیأت پاکستانی این بود که کار پوسته امنیتی که توسط حکومت افغانستان در این خط ساخته می شود، متوقف شود و به این شرط، پاکستان آماده است افغانستان در تورخم، در پاسخ به درخواست هیئت پاکستانی گفت که «توقف کار در پوسته امنیتی در صلاحیت آنها نیست» و رهبران ارشد این اختیار را دارند.
درین حال رئیس اتاق مشترک بازرگانی افغانستان و پاکستان (خان جان الکوزی)که بر تلاش ها برای گشایش جاده تورخم نظارت دارد، می گوید: “هیات ما خواسته های پاکستان را به والی ننگرهار ارسال کرده و منتظر پاسخ آنها هستیم.”
آقای الکوزی می گوید که آنها از دولت پاکستان خواسته اند تا موضوعات تنش های سیاسی و نهادهای نظامی در خط دیورند را از تجارت دور نگه دارد.
این نخستین بار نیست که پاکستان دروازه طور خم در ویلایت ننگرهارو دروازه سپین بولدک در کندهار را میبندد.مردم افغانستان و پاکستان به یاد دارند که هر سال هنگامیکه انار کندهار پخته و اماده صادر شدن به خارج میگردد،دروازه سپین بولدک بسته شده و به بهانه های مختلف درگیری درحوالی این دروازه آغاز میشود.
این تنش دردروازه سپین بولدک تا زمانی ادامه می یابد که فصل انار به پایان برسد و دیگر انار کندهار برای صادر شدن منظر باز گشایی دروزه سپین بولدک نماند.انگاه پاکستان حاضر میشود تا هیت میانجی را بپذیرد و به آنها اجازه دهد که رایزنی را در قسمت کاهش سو تفاهمات و بازشدن مجدد دروازه آغاز نمایند.
دروازه طورخم نیز همین سرنوشت را دارد.هر گاه پاکستان خواست نامشروعی داشته باشد که از طریق مذاکرات ودپلوماسی،برآورده شدن ان ممکن نباشد،دست به احمال فشار میزند و دروازه طورخم را میبنددتا بازار های افغانستان متاثر شده و بالای حکومت فشار وراد شود.
تفاوت اینست که پاکستان خواستهای خود را همیشه پنهانی مطرح کرده و در ظاهر بهانه های دیگری را پیشکش میکند اما این بار بهانه اش را با هیت درمیان گذاشته است.
تا جاییکه به ترمیم و مرمت پوسته های امنیتی در این سوی خط فرضی دیورند ارتباط دارد،این حق مسلم افغانستان است.گذشته از انکه خط دیورند یک خط واهی و خیالیست که هیچگاهی از جانب ملت افغانستان شناخته نشده است،پوسته های امنیتی افغانستان در اینسوی خط فرضی قرار دارند وترمیم یا مرت وبازسازی انها هیچگونه ربطی به کشور پاکستان ندارداما پاکستان میخواهد هم در بعدنظامی وامنیتی ،هم در بعد سیاسی و اقتصادی،افغانستان رازیر اداره خودداشته باشد که این امر ممکن نیست.
در دوران حاکمیت حکومتهای گذشته،پاکستان توانسته است خواستهای نامشوع و غیر قابل پذیرش خود را بر انها بقبولاند اما پس از حاکم شدن امارت اسلامی،حکومت افغانستان به خواستهای غیر قانونی و غیر منطقی پاکستان وقعی نمیگزارد.ما شاهد برخورد های مرزی در طول خط فرضی دیورند نیز میان نظامیان هردوکشور بوده ایم که آخرین مورد ان درحدود یکماه قبل به وقوع پیوست. مرزبانان پاکستانی نه تنها در ناحیه طور خم بلکه در سپین بولدک،خوست ،پکتیا و سایر نقاط دیگرنیزاز حد خودتجاوز میکنند. انها تجارت،ترانزیت و همه چیز را قربان خواستهای منفی خود میکنند و در مواقع خاص،حکومت افغانستان را فشار میدهند.
اکنون که تجار افغان و پاکستان خواهان عدم سیاسی شدن تجارت و ترانزیت اند،بهتر است زمامداران پاکستان به خودآیند و به جای احمال فشار بی نتیجه،راه های مسالمت آمیز حل مشکلات را با درنظر داشت تساوی حقوق میان کشورها،درپیش گیرند
