تحلیل از تحولات جنگ اوکراین و طرح ترامپ برای صلح
خبرگزاری توانا: در پی ادامه درگیریها در اوکراین، مشاوران دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین آمریکا، پیشنهاداتی برای پایان دادن به جنگ مطرح کردهاند که شامل واگذاری بخشهایی از خاک اوکراین به روسیه و جلوگیری از پیوستن این کشور به پیمان ناتو میشود. طبق گزارشات، ترامپ و مشاورانش در تلاش هستند تا با استفاده از روشهای فشار و امتیازدهی، دو طرف درگیر را به مذاکرات وادار کنند. این پیشنهادات بهویژه در گفتوگوهای خصوصی با مقامات ارشد آمریکا و از طریق رسانهها منتشر شده است.
مشاوران ترامپ بر این باورند که برای ایجاد فشار بر روسیه و اوکراین، میتوانند به صورت همزمان از دو سیاست استفاده کنند: از یکسو با تهدید به کاهش یا قطع کمکهای نظامی به اوکراین، این کشور را به میز مذاکره بکشانند، و از سوی دیگر در صورت مخالفت روسیه با مذاکرات، کمکهای بیشتری به اوکراین ارائه دهند. این سیاست در شرایطی مطرح میشود که ترامپ در دوره کارزار انتخاباتی خود وعده داده بود جنگ اوکراین را در ظرف ۲۴ ساعت پس از آغاز ریاستجمهوری خود پایان دهد. اگرچه هنوز جزئیات دقیق این وعده منتشر نشده است، اما مشاوران وی معتقدند که اقدامات سریع و قاطع از سوی ترامپ میتواند روند جنگ را تغییر دهد.
در حالی که اوکراین در وضعیت نظامی دشواری قرار دارد و بهویژه در مناطق شرقی و جنوبی، بسیاری از اراضی خود را از دست داده است، رئیسجمهور این کشور، ولادیمیر زلنسکی، بهطور ضمنی اعلام کرده که ممکن است آماده مذاکره باشد. او اگرچه همچنان به پیوستن به ناتو متعهد است، اما اخیراً بیان کرده که برای بازپسگیری اراضی اشغالشده باید راهحلهای دیپلماتیک پیدا کند. با این حال، نظرات کارشناسان نشان میدهد که او ممکن است تحت فشارهای شدید نظامی و اقتصادی به این نتیجه برسد که مذاکرات با روسیه تنها گزینه باقیمانده است.
از طرف دیگر، تحلیلگران بهویژه در روسیه، بر این عقیدهاند که ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه، هیچ عجلهای برای توقف جنگ ندارد و ترجیح میدهد ابتدا دستاوردهای بیشتری در میدان نبرد کسب کند. او همچنان شروط خود را برای برقراری آتشبس اعلام کرده که از جمله آنها میتوان به کنار گذاشتن تلاشهای اوکراین برای عضویت در ناتو و واگذاری مناطقی که بهطور کامل تحت کنترل روسیه قرار ندارند، اشاره کرد. برخی کارشناسان مانند یوجین رومر، تحلیلگر بنیاد کارنگی برای صلح بینالمللی، معتقدند که پوتین احتمالاً تا زمانی که در میدان نبرد پیشروی کند، مذاکرات را به تعویق خواهد انداخت.
در حال حاضر، روسیه کنترل بخشهای وسیعی از اراضی اوکراین را در دست دارد، از جمله شبهجزیره کریمه که در سال ۲۰۱۴ به اشغال درآورد و مناطقی در دونباس و زاپوروژیا. براساس گزارشها، روسیه بهطور کامل بر ۸۰ درصد منطقه دونباس و بیش از ۷۰ درصد مناطق زاپوروژیا و خرسون کنترل دارد. همچنین بسیاری از مناطق میکولایف و خارکیف تحت تسلط نیروهای روسی است. این موقعیت برتر نظامی به روسیه این امکان را میدهد که هرگونه فشار بینالمللی را به راحتی تحمل کند و بر موقعیتهای میدانی خود ادامه دهد.
به نظر میرسد که در این شرایط، روسیه در موقعیت برتری قرار دارد و احتمالاً در صورت عدم پاسخ قوی از طرف اوکراین و غرب، به پیشرویهای بیشتر ادامه خواهد داد. تحلیلگران در خبرگزاری توانا بر این باورند که پوتین ممکن است در نهایت جنگ را از طریق مذاکراتی که در آن امتیازات لازم از غرب و اوکراین گرفته شود، به پایان برساند. در همین راستا، طرح ترامپ برای صلح احتمالاً با چالشهای زیادی روبهرو خواهد شد و تا زمانی که روسیه در میدان جنگ دستاوردهای بیشتری نداشته باشد، مذاکرات واقعی بعید به نظر میرسد.
خبرگزاری توانا